Zimna Cyber Wojna

Parę słów o wykorzystaniu chwytliwego i sensacyjnego sloganu

W ostatnich miesiącach byliśmy świadkami niewyobrażalnego wzrostu zainteresowania mediów wokół tematu tzw. „cyber wojny”. Zewsząd dochodziły do nas informacje z blogów, z gazet czy z telewizji, że kolejna wojna tym razem cybernetyczna jest już na skraju wybuchu.

Kiedy myślę o wojnie, oczami wyobraźni widzę sytuacje, w której dwie strony atakują się nawzajem co prowadzi do ofiar po obu stronach. Ta maksymalnie uproszczona definicja powinna odnosić się także do cyber wojniy czy szeroko rozumianego konfliktu, którego areną jest ogólnoświatowa sieć komputerowa. Takiej sytuacji jak do tej pory nie odnotowano i szczerze mówiąc wątpię, by w krótkim czasie zmieniło się coś w tej kwestii.

Hasło cyber wojna najczęściej atakuję nas z nagłówków artykułów w momencie odkrycia rzekomej broni, którą miałyby się posługiwać strony biorące udział w takim konflikcie. Przykładem może być Flame, Dugu i Gauss. Złośliwe oprogramowanie o którym mowa zostało wymierzone w konkretne cele na bliskim wschodzie, by wykradać interesujące przeprowadzających ataki informacje. Takie działania ze względu na ich ograniczony zasięg geograficzny i niewielką ilość szkód, można porównać do precyzyjnych nalotów bombowych. Jednak także w tym przypadku nie możemy mówić o cyber wojnie ze względu na brak ofiar czy też odpowiedzi ze strony zaatakowanych. W tym przypadku możemy mówić o różnego rodzaju aktach szpiegowskich, to cyber szpiegostwo, ale w żadnym przypadku nie wojna.

Więc czy możemy powiedzieć, że mocarstwa traciły czas na opracowywanie strategii obronnej na wypadek konfliktu w sieci? Odpowiedź brzmi – zdecydowanie nie. Sądzę, że przygotowywanie się na wszelkie możliwe scenariusze i określenie możliwych reakcji na potencjalny atak jest mądrym wyjściem. Wyobraźcie sobie wrogi atak hakerski, którego celem jest infrastruktura wodociągowa czy elektrownie danego kraju. Taki atak z pewnością może doprowadzić do ofiar wśród ludności cywilnej. Zatem posiadanie planu jest uzasadnione, ponieważ może ocalić wiele ludzkich istnień. Może także zapobiec bezprawnemu atakowi przeciwko domniemanemu agresorowi co może doprowadzić do niepotrzebnego nakręcania spirali agresji i wymknięcia się całej sytuacji spod kontroli. Podsumowując: dobre przygotowanie do ewentualnej cyber wojny powinno zapobiec jej wybuchowi.

W chwili obecnej chciałbym wezwać wszystkich do poprawnego określania cyberataków, które od czasu do czasu wychodzą na światło dzienne. Nazywajmy je po prostu odpowiednio do tego co sobą reprezentują i jakie operacje kryją się za takimi działaniami, a najczęściej jest to szpiegostwo i sabotaż. Nie jestem też zwolennikiem hasła cyberterroryzm, który sam w sobie jest jedynie chwytem marketingowym przyciągającym czytelnika do artykułów lub widza przed ekran telewizora. Jest to ogromne nadużycie mogące wywoływać strach przed zjawiskiem, które tak naprawdę nie istnieje. Nigdy w historii nie mieliśmy do czynienia z atakiem terrorystycznym przeprowadzonym za pośrednictwem Internetu. Oczywiście terroryści korzystają z sieci by rozpowszechniać swoje ekstremistyczne poglądy, by rekrutować nowych sympatyków czy do szeroko rozumianej propagandy. Ale atak który pociągnąłby za sobą ofiary w ludziach na szczęście jeszcze nie nastąpił.

Nadużywanie określeń cyber wojna i cyberterroryzm by wywołać strach w odbiorcach przywodzi mi na myśl atmosferę lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych czyli okres zimnej wojny. Wojna ta była oparta głównie na podejrzeniach i nieufności w stosunku do przeciwnika oraz na paraliżującym strachu przed potencjalnym atakiem. Możliwe, że za kilka lat będziemy mogli spojrzeć wstecz i powiedzieć o otaczającej nas dzisiaj rzeczywistości - Zimna Cyber Wojna.

Eddy Willems
specjalista ds. bezpieczeństwa IT
G Data Software